اذکاری برای مجو گناهان

حضرت محمد (صلی الله علیه واله) درباره ی ثواب یک نمونه از این اذکار چنین بیان فرموده اند: هر فردی روزی دَه مرتبه این دعا را بخواند، خداوند متعال چهار هزار گناه کبیره ی او را می بخشد، و او را از سختی های مرگ و فشار قبر و وحشت قیامت رهایی می دهد، و از شر شیطان محفوظ می گرداند و دِینَش اَدا می شود و آن دعا چنین می باشد:

 

اَعددَتُ لِکُلِ هَول لا اِلهَ اَلا اللهُ، وَ لِکُلَ هَمٍ وَ غَمٍ ما شااللهُ، وَ لِکُلَ نِعمَةٍ الحَمدُاللهُ، وَ لِکُلِ رَخاءٍ اَشکُرُاللهُ، وَ لِکُلِ اُعجُوبَةٍ سُبحانَ اللهُ، وَ لِکُلِ ذَنبٍ اَستَغفِرُاللهُ، وَ لِکُلِ مُصیبَةٍ اِنا لِله وَ اِنا الَیهِ راجِعونَ، وَ لِکُلِ ضیقٍ حَسبِیِ اللهُ ، وَ لِکُلِ قَضاءٍ وَ قَدَرٍ تَوَکَلتُ عَلی اللهُ، وَ لِکُلِ عَدُوٍ اعتَصَمَتُ بِاللهِ، وَ لِکُلِ طاعَةٍ وَ مَعصِیَةٍ، لا حول وَلا قُوَه اِلا بِاللهَ العَلیِ العَظیم ؛

 من آماده کرده ام برای هر هول و هراسی کلمه لا اِلهَ اَلا اللهُ را، و برای هر هم و غمی ما شااللهُ (هر چه خدا بخواهد)، و برای هر راحتی و آسایشی ،شکر و سپاس خدارا، و برای هرچه باعث تعجب من گردد سبحان الله را، و برای هر مصیبتی اِنا لِله وَ اِنا الَیهِ راجِعونَ را، و برای هر گرفتاری این که بگویم خدا برای من کافی است، وبرای هر قضا و قدری تَوَکَلتُ عَلی اللهُ را، و برای مقابله با هر دشمنی عتَصَمَتُ بِاللهِ را،و برای هر طاعت و معصیتی اینکه بگویم:هیچ قدرتی نیست مگر توان و قدرت خداوند والا مرتبه.

هـشـام بن سالم و اءبى ابوب خزاز هر دو از حضرت صادق (ع) به نقل از بیتوته حدیث کنند که فرمود: فـقـرا و مـسـتـمـنـدان خـدمـت رسـول خـدا (ص) آمـدنـد و عـرض کـردنـد: اى رسـول خـدا (ص)، هـمـانـا اغـنـیـاء و تـوانـگـران (آن انـدازه مـال) دارنـد کـه بـنده آزاد کنند و ما نداریم؟ (و همچنین) دارند که حج کنند و ما نداریم، و (نـیـز) دارنـد چـیـزیکه صدقه دهند و ما نداریم (و هم) دارند که چیزى بدان جهاد کنند و ما نـداریـم (و در نـتـیـجـه مـا بـواسـطـه نـدارى از ثـواب ایـن اعـمـال مـحـروم و بـى بـهره هستیم؟) پس رسول خدا (ص) (در پاسخشان) فرمود:
هر که صـد بـار (((اللّه کـبـر))) بـگـویـد بهتر است از آزاد کردن صد بنده.

و هر که صد بار (((سبحان الله))) بگوید بهتر است از راندن صد شتر (براى قربانى کردن در حج)

و هر که خدا را صد بار حمد گوید بهتر است از فرستادن صد اسب با زین و لجام و سوار آن در راه خدا (براى جهاد)

و هر که صدبار بگوید: (((لا اله الا الله))) در آن روز از نظر عـمل بهترین مردم است مگر (از) کسیکه زیادتر گفته باشد،

(حضرت صادق (ع)) فرمود: ایـن خـبر بگوش اغنیاء رسید آن‌ها (آنچه پیغمبر (ص) فرموده بود) بکار بستند، فرمود: پـس فـقـراء دوبـاره نـزد رسـول خـدا (ص) بـاز گـشـتـنـد و عـرضـکـردنـد: اى رسـول خـدا (ص) آنـچه فرمود: ید بگوش اغنیاء رسید و آنان (نیز) بکار بستند (اما اکنون هر دو ثواب را دریافت کنند؟) فرمود: این فضل خدا است بهر که خواهد دهد.

-ذکر تسبیحات اربعه:

1ـ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: پنج چیز است که چقدر در میزان سنگین اند؛ گفتن سبحان الله و الحمد الله و لا اله الاّ الله و اللّه اکبر و فرزند شایسته ای است که از مسلمانی بمیرد و او در مرگ آن فرزند دامن صبر از دست ندهد و به حساب خداوند منظور بدارد. 2

2ـ امام صادق علیه السّلام فرمودند: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: ذکر «سبحان الله و الحمد الله و لا اله الاّ الله و الله اکبر» را زیاد بگوئید. چون در قیامت این اذکار با گروهی از فرشتگان و محافظ از پیش رو و پشت سر خواهند آمد. و این اذکار باقیات الصالحات می باشند.3

2- تسبیح (سبحان الله)

1ـ شخصی از امام علی علیه السّلام درباره تفسیر «سبحان الله» پرسید. امام فرمودند: این ذکر تعظیم و منزه دانستن خداوند است از آنچه مشرکین می گویند. و اگر بنده ای آن را بگوید؛ تمام ملائکه بر او صلوات می فرستند.

2ـ امام صادق علیه السّلام فرمودند: ابلیس گفت: پنج کار است که در آنها من هیچ حیله ای ندارم و سایر مردم در قبضه من هستند:...و کسی که زیاد در روز و شب تسبیح سبحان الله می گوید و ...

3ـ امیرالمؤمنین علیه السّلام: هرکس روزی سی مرتبه تسبیح ( سبحان الله) بگوید: خداوند هفتاد نوع بلا که کمترین آنها فقر است را از وی دفع می نماید.

3- تهلیل(لا اله الاّ الله)

1ـ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: خداوند فرمود: (لا اله الاّ الله) قلعه من است و هرکس در آن داخل شود، از عذاب من در امان است.

2- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: کلمه (لا اله الاّ الله)بهاء و قیمت بهشت است.

3 ـ امام صادق علیه السلام فرمودند: ذکر (لا اله الله و الله اکبر) را زیاد بگوئید، چون در نزد پروردگار چیزی از این دو ذکر محبوبتر نیست.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: ذکر «سبحان الله و الحمد الله و لا اله الاّ الله و الله اکبر» را زیاد بگوئید. چون در قیامت این اذکار با گروهی از فرشتگان و محافظ از پیش رو و پشت سر خواهند آمد. و این اذکار باقیات و صالحات می باشند

تحمید(الحمد الله)

پیام ذکر «الحمدلله» این است که با رسیدن به نعمتی مغرور نشده و نعمت را از جانب او بدانیم، در این صورت نه تنها نعمت باقی می‎ماند، بلکه فزونی می‎یابد.

تحمید الهی

یکی از اصحاب امام صادق (ع) از ایشان نقل می‌کند که ایشان فرمود: هر دعایی که پیش از آن حمد خدا نباشد، نیمه است و پی بریده است، حمد خدا باید و سپس ستایش او.

من گفتم: نمی دانم چه اندازه از تحمید و تمجید بس است؟

حضرت فرمود: بار خدایا! تویی آغاز و پیش از تو چیزی نیست و تویی انجام و پس از تو چیزی نیست، تویی آشکارا و فرازتر از تو چیزی نیست و تویی نهان و در برابر تو چیزی نه و تویی عزیز و حکمت دار (اصول کافی، ج ۶، ص ۱۱۵.)

ذکر الحمدلله هنگام خواب

امام صادق (ع) فرمودند: کسی که هنگام خواب سه بار ذکر زیر را بگوید، مانند روزی که از مادر متولد شده است، از گناهان بیرون می‌آید: «الحمد لله الذی علا فقهر و الحمد لله الذی بطن فخبر، والحمد لله الذی ملک فقدر و الحمد لله الذی یحیی الموتی و یمیت الاحیا و هو علی کل شی قدیر.»

یعنی: همه ثناها مخصوص خداوندی است که پیروز و غالب است، همه ثناها مخصوص خداوندی است که دانا به نهان و آشکار همه چیز است، همه ثناها مخصوص خداوندی است که مالک و تواناست، همه ثناها مخصوص خداوندی است که مردگان را زنده نموده و زندگان را می‌میراند و او بر هر چیزی تواناست. (ثواب الاعمال، ص ۳۲۹)

1 ـ از ائمه سفارش به زیاد گفتن (الحمد الله) در همه حالات اعم از نعمت یا مصیبت شده است.

2ـ امام باقر و صادق علیهماالسّلام فرمودند: هر کس(الحمد الله کما هو اهله) بگوید، نویسندگان آسمانها مشغول می گردند.

ذکر(لا حول و لا قوّة الاّ بالله العلی العظیم)

در فضیلت این ذکر آمده است که آن از گنجهای بهشت است. و شفای از نود و نه بیماری و درد است که کمترین آنها همّ و گرفتاری است.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: اگر غمها پیوسته به تو روی آورد، پس بگو (لا حول و لا قوّة الاّ بالله). و نیز روایت شده است فرزند یکی از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله به اسارت دشمن در آمد. وی نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و از این غم شکایت نمود. رسول خدا صلی الله علیه و آله به او امر کردند که زیاد و در همه حال ذکر (لا حول و لا قوّة الاّ بالله) بگوید او نیز اطاعت کرد و پس از مدّتی پسرش به همراه صد شتر در هنگامی که مشرکان از وی غافل شده بودند، بازگشت.

 

نکته قابل توجه این که آنچه در بحث ذکر مهّم و در درجه بالاتری از نظر کیفیت است ذکر قبلی است نه ذکر لسانی بدون توجّه. و دیگر آن که این ذکر گفتن لطمه ای به سیر طبیعی زندگی ما نزند و ما تنها برای قرب الهی و زنده نگه داشتن یاد خدا در تمام ساعات و حالات عمر خویش به آن بپردازیم نه کسب قدرتها و ارضای هواهای نفسانی که امری ناپسند و مذموم است.

یکی از اصحاب امام صادق (ع) از ایشان نقل می‌کند که ایشان فرمود: هر دعایی که پیش از آن حمد خدا نباشد، نیمه است و پی بریده است، حمد خدا باید و سپس ستایش.

حضرت علی(ع) به کمیل فرمود: «ای کمیل: در برابر هر مشکلی بگو: «لاحول ولاقوّة الاّبالله» خداوند کفایت آن مشکل را می‎کند و هر زمان نعمتی به تو رسید بگو: «الحمدلله» تا باعث فزونی نعمت شود و هرگاه روزی تو به تأخیر افتاد، «استغفار کن» که باعث گشایش روزی است!»

از سوی معلمی بزرگ مثل حضرت علی (ع) برای شاگرد مستعدّی مثل کمیل، سه ذکر بسیار عالی و مهم برای سه هدف بزرگ بیان شده است.

معنای ذکر «لا حول و لاقوّة الا بالله» این است که تمام قدرت‎ها به دست خداست و حلاّل همه مشکلات اوست.

اگر این معنی را باور کرده و با تمام وجود به در خانه او برویم و حالتی شبیه حالت غریق در دریا پیدا کنیم، که جز قدرت خداوند به هیچ چیز دیگر فکر نکنیم، خداوند ما را کفایت خواهد کرد.

ذکر لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم

داروی نود و نه بیماری

از رسول خدا (ص) روایت شده‌است که فرمودند: گفتن ذکر «لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم» دارویی است که نود و نه بیماری را بهبود می‌بخشد که آسان‌ترین آنها اندوه است

و معنای این کلمه چنین است: هیچ حرکت و نیرویی جز به سبب و خواست خدا پدید نیامد. (مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۳۹۶ )

تاخیر زمان مرگ

امام صادق (ع) فرمودند: آن کس که هزار بار بگوید «لا حول ولا قوة الا بالله» خدای تعالی زیارت کعبه را روزی‌اش خواهد نمود و اگر مرگش نزدیک باشد، خدا آن را به تاخیر خواهد انداخت تا حج را روزی‌اش سازد.(مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۳۹۶ )

اسم اعظم

امام رضا (ع) فرمود: هر کس پس از نماز صبح صد بار بگوید: «بسم الله الرحمن الرحیم، لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم»؛ به اسم اعظم خدا از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیک‌تر شده و به راستی که در مدار اسم اعظم قرار گرفته است. (سفینة البحار، ج ۱، ص ۶۶۱)

برآورده شدن حاجت

امام صادق(ع) فرمودند: کسی که دعا می‌کند و در پایان می‌گوید «ماشا الله، لاحول و لا قوة الا بالله» حاجتش برآورده شود. (ثواب الاعمال، ص ۲۳)

 

ذکر استغفرالله

 معنای استغفار این است که دیگر به سراغ گناه نرویم؛ چون یکی از عوامل معضلات اقتصادی در جامعه، گناهان هستند، جامعه گناهکار جامعه فقیری هم خواهد بود.

البته بروز این مشکلات در هنگام گناه، زنگ بیدارباشی است برای مومنان.

استغفار :

یکی دیگر از ذکرهای بسیار مهم استغفار است که مشهورترین صیغه آن (استغفر الله ربی و اتوب الیه) که از آثار آن بخشش گناهان، گشایش در رزق و حتّی سبب بچه دار شدن است.

یکی دیگر از اذکار مهّم دعاء مکروب یا ذکر یونسیّه است و آن ذکر (لا اله الاّ انت سبحانک انّی کنت من الظالمین) است. که برای این ذکر آثار فراوانی ذکر شده است که ما در مبحثی جداگانه به طور مفصل به آن پرداخته ایم . که قابل مراجعه برای شما عزیزان هست.

ثواب استغفار

امام باقر (ع) از پدرانش (ع) نقل می‌نماید که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: خوشا به حال آن که روز قیامت در نامه عملش زیر هر گناهی استغفر الله باشد. (ثواب الاعمال، ص ۳۵۵)

کلید آمرزش گناهان کبیره

امام صادق (ع) فرمودند: هیچ مومنی نیست که در شبانه روز مرتکب چهل گناه کبیره شود، آن گاه با پشیمانی بگوید: استغفر الله الذی لا اله الا هو الحی القیوم بدیع السموات و الارض ذالجلال و الاکرام و اءسئله ان یتوب علی (از خداوندی که جز او خدایی نیست، زنده و قیوم (ازلی و قائم به ذات خویش) و پدیده آورنده آسمان‌ها و زمین، که بزرگ و عزیز است، آمرزش خواسته و از او می‌خواهم مرا ببخشد)، مگر این که خداوند آن گناهان را می‌آمرزد و در کسی که هر روز بیش از چهل گناه کبیره مرتکب شود، خیری نیست .(ثواب الاعمال، ص ۳۶۳ ).

اصرار بر خواندن این ذکر به گفته حضرت علامه قاضی (رض)

به همه سفارش می‏ کردند این ذکر را قرائت کنند:

«أستغفرُ اللهَ الذی لا الهَ الّا هو مِن جمیع ظلمی و جُرمی و إسرافی علی نفسی و أتوبُ الیه»: از خداوندی که هیچ معبودی جز او نیست، به خاطر تمامی ظلمها و گناهانم و ستمی که بر خود روا داشته ‏ام طلب بخشش می‏ کنم و به سوی او باز می‏ گردم.

*رفع اضطراب و ناراحتی‏های روحی

آن مرحوم در هنگام اضطراب و ناراحتی‏های روحی، خواندن این کلمات را سفارش می ‏کردند:

«لا الهَ الّا الله وحدَه لا شریک له و له الحمدُ و له الملکُ و هو علی کلّ شی‏ء قدیر. اعوذ بالله من هَمزات الشیاطین و اعوذ بکَ ربّی مِن أن یحضُرون، إن الله هو السمیع العلیم»؛ هیچ معبودی جز خداوند یکتای بی ‏شریک وجود ندارد و ستایش و حکومت مخصوص اوست و او بر هر کاری تواناست. از وسوسه‏ های شیاطین به خدا پناه می‏برم و به تو پناه می‏ برم - ای پروردگارم - از اینکه نزد من حاضر شوند، همانا خداوند شنوا و داناست.

برآورده شدن حاجت

مرحوم قاضی قرائت دعای زیر را به مدت چهل شب، هر شب یک بار تا صد بار برای برآورده شدن حاجت سالکان درگاه الهی مفید می‏ دانستند:

«الهی کیف ادعوک و انا انا و کیف اقطع رجائی منک و انت انت؟ الهی اذا لم أسالک فتعطینی، فمَن ذا الذی أدعوه فیُعطینی؟ الهی اذا لم أدعُک فتستجیبُ لی، فمن ذا الذی أدعوهُ فیستجیبُ لی؟ الهی اذا لم أتضرّع الیک فترحمُنی؟ فمن ذا الذی أتضرّع ُالیه فیرحمنی؟ الهی فکما فلَقتَ البحرَ لِموسی علیه السلام و نَجّیتَه أسالکَ أن تُصلّی علی محمد و آل محمد و أن تُنجینی ممّا أنا فیه و تفرَج عنّی فرجاً عاجلاً غیرَ آجِل بفضلِک و رحمتک یا ارحم الراحمین».